nguyên tử khối của photpho

Bách khoa toàn thư banh Wikipedia

Phosphor,  15P
Quang phổ vạch của Phosphor Bạn đang xem: nguyên tử khối của photpho
Tính hóa học chung
Tên, ký hiệu	Phosphor, P
Phiên âm	FOS-fər-əs
Hình dạng	Không màu sắc, white sáp, đỏ lòe tươi tắn tương đối vàng, đỏ lòe, tím, đen
Phosphor vô bảng tuần hoàn
Xem thêm: tên tất cả các loài hoa N ↑ P ↓ As Silic ← Phosphor → Lưu huỳnh
Số vẹn toàn tử (Z)	15
Khối lượng vẹn toàn tử chuẩn (±) (Ar)	30.973762(2)
Phân loại	phi kim
Nhóm, phân lớp	15, p
Chu kỳ	Chu kỳ 3
Cấu hình electron	[Ne] 3s2 3p3
mỗi lớp	2, 8, 5
Tính hóa học vật lý
Màu sắc	Không màu sắc, white sáp, đỏ lòe tươi tắn tương đối vàng, đỏ lòe, tím, đen
Mật độ	(trắng) 1,823; (đỏ) ≈ 2,2 – 2,34; (tím) 2,36; (đen) 2,69 g·cm−3 (ở 0 °C, 101.325 kPa)
Điểm ba	(đỏ) 862,7 K, 4367 kPa
Nhiệt lượng rét chảy	(trắng) 0,66 kJ·mol−1
Nhiệt cất cánh hơi	(trắng) 12,4 kJ·mol−1
Nhiệt dung	(trắng) 23,824 J·mol−1·K−1
Áp suất hơi (trắng) P (Pa) 1 10 100 1 k 10 k 100 k ở T (K) 279 307 342 388 453 549
pressureBản mẫu:Infobox element/vapor pressure table
Tính hóa học vẹn toàn tử
Trạng thái oxy hóa	5, 4, 3, 2[1], 1 [2], -1, -2, -3 ​Acid nhẹ
Độ âm điện	2.19 (Thang Pauling)
Năng lượng ion hóa	Thứ nhất: 1011,8 kJ·mol−1 Thứ hai: 1907 kJ·mol−1 Thứ ba: 2914,1 kJ·mol−1
Bán kính links nằm trong hóa trị	107±3 pm
Bán kính khẩn khoản der Waals	180 pm
Thông tin yêu khác
Độ dẫn nhiệt	(trắng) 0,236; (đen) 12.1 W·m−1·K−1
Tính hóa học từ	(trắng, đỏ lòe, tím, đen) Nghịch từ[3]
Mô đun khối	(trắng) 5, (đỏ) 11 GPa
Số ĐK CAS	7723-14-0
Đồng vị ổn định toan nhất
Bài chính: Đồng vị của Phosphor
Iso NA Chu kỳ phân phối rã DM DE (MeV) DP 31P 100% 31P ổn định toan với 16 neutron 32P Tổng hợp 14,28 ngày β- 1.709 32S 33P Tổng hợp 25,3 ngày β- 0.249 33S

Phosphor hoặc phốt pho bám theo phiên âm giờ Việt^[4] (từ giờ Hy Lạp: phôs Có nghĩa là "ánh sáng" và phoros tức là "người/vật mang"), là một trong yếu tắc chất hóa học vô bảng tuần trả sở hữu ký hiệu P và số vẹn toàn tử 15. Là một phi kim nhiều hóa trị vô group nitơ, phosphor đa số được nhìn thấy trong số loại đá phosphat vô sinh và trong số khung người sinh sống. Do phỏng sinh hoạt chất hóa học cao, ko lúc nào người tớ nhìn thấy nó ở dạng đơn hóa học vô ngẫu nhiên. Nó vạc xạ rời khỏi độ sáng nhạt nhẽo khi bị bầy rời khỏi trước oxy (vì thế mang tên gọi của chính nó vô giờ Latinh nhằm chỉ "ngôi sao buổi sáng", kể từ giờ Hy Lạp Có nghĩa là "ánh sáng" và "mang"), và xuất hiện nay bên dưới một trong những dạng thù địch hình. Nó cũng chính là yếu tắc quan trọng nhất cho những khung người sinh sống. Sử dụng cần thiết nhất vô thương nghiệp của chính nó là nhằm phát hành phân bón. Nó cũng rất được dùng thoáng rộng trong số loại vật tư nổ, diêm, pháo bông, dung dịch trừ sâu sắc, kem tiến công răng và hóa học tẩy cọ.

Các đặc thù nổi bật[sửa | sửa mã nguồn]

Dạng thông dụng của phosphor là hóa học rắn dạng sáp sở hữu white color sở hữu hương thơm đặc thù khó khăn ngửi tương tự động như tỏi. Dạng tinh ranh khiết của chính nó là ko màu sắc và vô xuyên suốt. Phi kim này sẽ không hòa tan nội địa tuy nhiên hòa tan vô carbon disulfide. Phosphor tinh ranh khiết bắt cháy tức thì vô bầu không khí và dẫn đến sương white chứa chấp phosphor pentoxide P₂O₅.

Thù hình[sửa | sửa mã nguồn]

Phosphor tồn bên trên bên dưới tía dạng thù địch hình cơ bạn dạng sở hữu màu: white, đỏ lòe và đen giòn. Các dạng thù địch hình không giống cũng rất có thể tồn bên trên. Phổ đổi thay nhất là phosphor white và phosphor đỏ lòe, cả nhì đều chứa chấp những mạng bao gồm những group phân chia loại tứ diện bao gồm 4 vẹn toàn tử phosphor. Các tứ diện của phosphor white tạo ra trở nên những group riêng; những tứ diện của phosphor đỏ lòe links cùng nhau trở nên chuỗi. Phosphor white cháy khi xúc tiếp với bầu không khí hoặc khi bị xúc tiếp với mối cung cấp nhiệt độ và độ sáng.

Phosphor cũng tồn bên trên trong số dạng ưa mến về mặt mày động học tập và nhiệt độ động lực học tập. Chúng được tách rời khỏi ở nhiệt độ phỏng fake tiếp -3,8 °C. Một dạng gọi là dạng "alpha", dạng cơ gọi là "beta". Phosphor đỏ lòe là kha khá ổn định toan và hưng phấn ở áp suất 1 atm và 170 °C tuy nhiên cháy tự chạm va hoặc nhiệt độ tự ma mãnh sát. Thù hình phosphor đen giòn tồn bên trên và sở hữu cấu hình tương tự động như graphit – những vẹn toàn tử được bố trí trong số lớp bám theo tấm lục giác và sở hữu tính dẫn năng lượng điện.

Ứng dụng[sửa | sửa mã nguồn]

Acid phosphoric đậm quánh, rất có thể chứa chấp cho tới 70% - 75% P₂O₅ là vô cùng cần thiết so với ngành nông nghiệp tự nó được dùng để làm phát hành phân bón. Nhu cầu toàn thế giới về phân bón tiếp tục dẫn cho tới sự phát triển đáng chú ý vô phát hành phosphat (PO₄^3-) vô nửa sau của thế kỷ XX. Các dùng không giống còn có:

• Các phosphat được sử dụng vô phát hành những loại thủy tinh ranh quan trọng được dùng trong số loại đèn tương đối natri.
• Tro xương, calci phosphat, được dùng vô phát hành thiết bị sứ.
• Natri triphosphat được phát hành kể từ acid phosphoric được dùng vô xà phòng ở một trong những vương quốc, tuy nhiên lại bị cấm ở một trong những vương quốc không giống.
• Acid phosphoric được phát hành kể từ phosphor yếu tắc được dùng trong số phần mềm tựa như những thức uống chứa chấp soda. Acid này cũng là vấn đề khởi điểm nhằm sản xuất những phosphat cấp cho thức ăn. Các hóa hóa học này bao hàm calci phosphat được sử dụng vô bột nở và natri triphosphat và những phosphat không giống của natri. Trong số những phần mềm không giống, những hóa hóa học này được dùng để làm nâng cao những đặc thù của thịt hoặc pho non tiếp tục chế đổi thay. Người tớ còn người sử dụng nó vô dung dịch tiến công răng. natri phosphat được sử dụng trong số hóa học làm sạch sẽ nhằm thực hiện mượt nước và chống làm mòn cho những đàng ống/nồi tương đối.
• Phosphor được dùng thoáng rộng nhằm phát hành những thích hợp hóa học cơ học chứa chấp phosphor, thôngqua những hóa học trung gian tham như phosphor pentachloride và phosphor sulfide. Các hóa học này còn có nhiều phần mềm, bao hàm những hóa học thực hiện mềm, những hóa học thực hiện lờ lững cháy, dung dịch trừ sâu sắc, những hóa học tách và những hóa học xử lý nước.
• Nguyên tố này cũng chính là bộ phận cần thiết vô phát hành thép, vô phát hành đồng thau chứa chấp phosphor và trong vô số nhiều thành phầm tương quan không giống.
• Phosphor white được dùng trong số phần mềm quân sự chiến lược như bom lửa, dẫn đến những mùng sương như trong số bình sương và bom sương, và vô đạn lửa.
• Phosphor đỏ lòe được dùng nhằm phát hành những vỏ bao diêm an toàn và tin cậy, pháo bông và nhất là methamphetamin (C₁₀H₁₅N).
• Với một lượng nhỏ, phosphor được sử dụng như thể hóa học thêm vô cho những loại phân phối dẫn loại n.
• Phosphor P³² và phosphor P³³ được sử dụng như thể những hóa học vạc hiện nay dấu tích phóng xạ trong số chống thực nghiệm hóa sinh học tập (xem Đồng vị bên dưới đây)

Vai trò sinh học[sửa | sửa mã nguồn]

Phosphor là yếu tắc cần thiết vào cụ thể từng hình dáng sự sinh sống tiếp tục biết. Phosphor vô sinh vô dạng phosphat PO₄^3- đóng góp một tầm quan trọng cần thiết trong số phân tử sinh học tập như DNA và RNA vô cơ nó tạo ra trở nên một trong những phần của phần cấu hình cốt tủy của những phân tử này. Các tế bào sinh sống cũng dùng phosphat nhằm vận fake tích điện tế bào trải qua adenosin triphosphat (ATP). Gần như từng tiến bộ trình vô tế bào sở hữu dùng tích điện đều sở hữu nó vô dạng ATP. ATP cũng chính là cần thiết vô phosphat hóa, một dạng kiểm soát và điều chỉnh cần thiết trong số tế bào. Các phospholipid là bộ phận cấu hình đa số của từng màng tế bào. Các muối hạt calci phosphat được những động vật hoang dã dùng để làm thực hiện cứng xương của bọn chúng. Trung bình vô khung người người chứa chấp khoảng chừng ngay gần 1 kg phosphor, và khoảng chừng tía phần tư số cơ nằm trong xương và răng bên dưới dạng apatit. Một người rộng lớn thức ăn tương đối đầy đủ hấp phụ và bài trừ rời khỏi khoảng chừng 1-3 g phosphor trong thời gian ngày vô dạng phosphat.

Theo thuật ngữ sinh thái xanh học tập, phosphor thông thường được xem như là dưỡng chất số lượng giới hạn trong vô số nhiều môi trường thiên nhiên, tức là năng lực có trước của phosphor kiểm soát và điều chỉnh vận tốc phát triển của đa số loại vật. Trong những hệ sinh thái xanh sự dư quá phosphor rất có thể là một trong yếu tố, nhất là trong số hệ thủy sinh thái xanh, coi tăng sự đủ chất đảm bảo chất lượng và bùng phát tảo.

Lịch sử[sửa | sửa mã nguồn]

Phosphor (từ giờ Hy Lạp phosphoros, Có nghĩa là "vật đem ánh sáng" và nó cũng chính là tên thường gọi cổ kính của Sao Kim) và được căn nhà fake kim thuật người Đức là Hennig Brand vô tình vạc sinh ra năm 1669 trải qua việc pha trộn (ông tiếp tục chưng chứa chấp 60 xô nước tiểu) thủy dịch nhằm đổi thay bọn chúng trở nên vàng. Làm việc ở Hamburg, Brand tiếp tục nỗ lực chưng chứa chấp những muối hạt bằng phương pháp cho tới cất cánh tương đối thủy dịch, và vô quy trình cơ ông tiếp tục chiếm được một khoáng hóa học white color vạc sáng sủa vô bóng tối và cháy sáng sủa tỏa nắng. Kể kể từ cơ, kể từ lân quang đãng, tương quan cho tới những độ sáng lân tinh ranh của phosphor, và được dùng nhằm mô tả những hóa học vạc sáng sủa vô bóng tối nhưng mà ko cần thiết cháy. Tuy nhiên thực chất cơ vật lý của hiện tượng kỳ lạ lân quang đãng ko trùng với chế độ vạc sáng sủa của phosphor: Brand đang không xem sét rằng thực tiễn phosphor cháy âm ỉ khi vạc sáng sủa.

Các loại diêm trước tiên dùng phosphor trong lành bộ phận của bọn chúng, nó là nguy nan tự độc tính của phosphor white. Các tình huống giết thịt người, tự động sát và những vụ ngộ độc tình cờ là kết quả của việc dùng hóa học này. Trong khi, sự bầy nhiễm trước tương đối phosphor đã từng cho tới nhiều người công nhân bị giắt hội chứng căn bệnh hoại tử xương hàm. Khi phosphor đỏ lòe được vạc hiện nay, năng lực cháy tầm thường rộng lớn tương đương độc tính thấp rộng lớn của chính nó đã từng cho tới dạng phosphor này được nhanh gọn gật đầu đồng ý như là một trong hóa học thay cho thế cho tới phosphor trong lành phát hành diêm.

Sự phổ biến[sửa | sửa mã nguồn]

Do phỏng sinh hoạt chất hóa học cao so với oxy vô bầu không khí và những thích hợp hóa học chứa chấp oxy không giống nên phosphor vô ngẫu nhiên ko tồn bên trên ở dạng đơn hóa học, nhưng mà nó phân chia thoáng rộng trong số loại khoáng hóa học không giống nhau. Các loại đá phosphat, vô cơ một trong những phần cấu trúc là apatit (khoáng hóa học chứa chấp calci phosphat dạng ko tinh ranh khiết) là một trong mối cung cấp cần thiết về mặt mày thương nghiệp của yếu tắc này. Các mỏ apatit rộng lớn sở hữu ở Nga, Maroc, Florida, Idaho, Tennessee, Utah v.v. Tại VN sở hữu mỏ apatit bên trên Tỉnh Lào Cai. Tuy nhiên, đang sẵn có những lo lắng là những mỏ apatit tiếp tục nhanh gọn hết sạch. Hoa Kỳ tiếp tục không hề những mỏ apatit vào mức năm 2035. Trung Quốc và Maroc chiếm hữu những mỏ apatit lớn số 1 tiếp tục biết lúc bấy giờ, tuy nhiên rồi bọn chúng cũng tiếp tục hết sạch. Cùng với việc hết sạch những mỏ này thì tiếp tục phát sinh những yếu tố nguy hiểm so với việc phát hành hoa màu, thức ăn của toàn cầu tự phosphor là một trong bộ phận cơ bạn dạng trong số loại phân bón.

Thù hình white color của phosphor rất có thể được phát hành bám theo rất nhiều cách không giống nhau. Trong một tiến độ, phosphat tricalci chiếm được kể từ những loại đá phosphat, được nung rét trong số lò nung với việc xuất hiện của carbon và silica. Phosphor dạng yếu tắc sau này được giải tỏa bên dưới dạng tương đối và được tích lũy lại bên dưới dạng acid phosphoric.

Phòng ngừa[sửa | sửa mã nguồn]

Đây là yếu tắc sở hữu độc tính với 50 mg là bạt mạng khoảng khiến cho bị tiêu diệt người (phosphor white rằng công cộng được xem như là dạng ô nhiễm của phosphor trong những khi phosphat và orthophosphat lại là những dưỡng chất thiết yếu). Thù hình phosphor white rất cần được bảo vệ bên dưới dạng dìm nước tự nó có tính sinh hoạt chất hóa học vô cùng cao với oxy vô khí quyển và tạo ra nguy nan cháy và thao tác với nó rất cần được triển khai vị cặp chuyên được sự dụng tự việc xúc tiếp thẳng với domain authority rất có thể sinh rời khỏi những vết phỏng nguy hiểm. Ngộ độc mạn tính phosphor white so với những người công nhân ko được chuẩn bị bảo lãnh làm việc đảm bảo chất lượng kéo theo hội chứng bị tiêu diệt hoại xương hàm^[5]. Nuốt nên phosphor white rất có thể sinh rời khỏi biểu hiện nhưng mà vô hắn tế gọi là "hội hội chứng phân bốc khói". Các thích hợp hóa học cơ học của phosphor dẫn đến một tấm rộng lớn những hóa học, một trong những vô này là khôn cùng độc. Các ester florophosphat thuộc sở hữu số những chất độc hại thần kinh trung ương sở hữu hiệu lực thực thi hiện hành vượt trội nhất nhưng mà người tớ tiếp tục biết. Một loạt những thích hợp hóa học cơ học chứa chấp phosphor được dùng vị độc tính của bọn chúng nhằm thực hiện những dung dịch trừ sâu sắc, dung dịch khử cỏ, dung dịch khử nấm v.v. Phần rộng lớn những phosphat vô sinh là kha khá ko độc và là những dưỡng chất quan trọng nhất.

Khi phosphor white bị thể hiện độ sáng Mặt Trời thường hay bị nhen rét trở nên dạng tương đối ở 250 °C thì nó fake trở nên dạng phosphor đỏ lòe, và nó ko tự động cháy vô bầu không khí, vì vậy nó ko nguy nan như phosphor white. Tuy nhiên, việc xúc tiếp với nó vẫn cần thiết sự cẩn trọng tự nó cũng rất có thể fake trở nên dạng phosphor trong lành một khoảng chừng nhiệt độ phỏng chắc chắn và nó cũng lan rời khỏi sương sở hữu độc tính cao chứa chấp những phosphor oxide khi bị nhen rét.

Khi bị bầy nhiễm phosphor, vô quá khứ người tớ kiến nghị cọ vị hỗn hợp chứa chấp 2% sulfat đồng CuSO₄ sẽ tạo rời khỏi một thích hợp hóa học ko độc rất có thể cọ sạch sẽ. Tuy nhiên, bám theo report của Hải quân Mỹ Lưu trữ 2005-11-22 bên trên Wayback Machine mới đây thì "...đồng(II) sulfat sở hữu độc tính và việc dùng nó sẽ tiến hành tạm dừng. Sulfat đồng rất có thể khiến cho độc cho tới thận và óc tương đương phá huỷ diệt hồng huyết cầu vô gân máu."

Hướng dẫn này cũng khuyến nghị thay cho thế là "dung dịch bicarbonat nhằm hòa hợp acid phosphoric...".

Xem thêm: tử vi tuổi thìn 1988 năm 2022 nam mạng

Có thể mò mẫm tăng tư liệu về xử lý ngộ độc phosphor bên trên Emergency War Surgery NATO Handbook: Phần I: Types of Wounds and Injuries: Chương III: Burn Injury: Chemical Burns And White Phosphorus injury.

Đồng vị[sửa | sửa mã nguồn]

Các đồng vị phóng xạ của phosphor bao gồm:

• P³²: hóa học tạo ra sự phản xạ beta (1,71 MeV) với chu kỳ luân hồi phân phối tan 14,3 ngày. Nó được sử dụng trong số chống thực nghiệm khoa học tập nghiên cứu và phân tích về sự việc sinh sống, đa số sẽ tạo rời khỏi những kiểu mẫu DNA và RNA lưu lại phóng xạ, ví dụ nhằm dùng trong số cách thức lưu lại Northern hoặc lưu lại Southern. Do những phân tử beta cao tích điện được dẫn đến xâm nhập qua loa domain authority và màng mắt, và tự ngẫu nhiên lượng P³² này được chuồn vô khung người bám theo những đàng hấp thụ, thở hoặc hít vào qua loa những đàng không giống đều phối kết hợp lại vô xương và những acid nucleic, OSHA đòi hỏi là quý khách thao tác với P³² sẽ phải người sử dụng ăn mặc quần áo bảo lãnh, căng thẳng tay và kính bảo lãnh, và nên rời sự tổ chức việc làm bên trên những thùng chứa chấp hở nhằm đảm bảo đôi mắt. OSHA cũng đòi hỏi nên sở hữu sự giám sát cá thể, ăn mặc quần áo và mặt phẳng bị bầy nhiễm. Trong khi, tự tích điện cao của những phân tử beta, thường thì người tớ hoặc dùng những vật tư nặng trĩu nhằm che chắn (chẳng hạn chì), tuy nhiên điều đó lại dẫn đến sự phản xạ loại cấp cho những tia X, trải qua một tiến bộ trình được nghe biết như thể Bremsstrahlung, Có nghĩa là bức xạ phanh. Vì thế, những tấm che nên tất nhiên với những vật tư nhẹ nhàng như plexiglas, acrylic, lucit, hóa học mềm, mộc hoặc nước [1] Lưu trữ 2006-02-20 bên trên Wayback Machine.
• P³³; hóa học tạo ra sự phản xạ beta (0,25 MeV) với chu kỳ luân hồi phân phối tan 25,4 ngày. Nó được sử dụng trong số chống thực nghiệm khoa học tập về sự việc sinh sống trong số phần mềm nhưng mà sự phản xạ beta thấp tích điện là ưu thế rộng lớn, ví dụ vô bố trí chuỗi DNA.

Hợp chất[sửa | sửa mã nguồn]

• Amoni phosphat ((NH₄)₃PO₄)
• Phosphin (PH₃)
• Diphosphan (P₂H₄)
• Calci phosphat (Ca₃(PO₄)₂)
• Supephosphat (Ca(H₂PO₄)₂)
• Calci phosphide (Ca₃P₂)
• Sắt(III) phosphat (FePO₄)
• Sắt(II) phosphat (Fe₃(PO₄)₂)
• Acid hypophosphorơ (H₃PO₂)
• Thuốc demo Lawesson (C₁₄H₁₄O₂P₂S₄)
• Parathion (C₁₀H₁₄NO₅PS)
• Acid phosphoric (H₃PO₄)
• Acid phosphorơ (H₃PO₃)
• Phosphor pentabromide (PBr₅)
• Phosphor pentoxide (P₂O₅)
• Phosphor tribromide (PBr₃)
• Phosphor trichloride (PCl₃)
• Phosphor triiodide (PI₃)
• Sarin (C₄H₁₀FO₂P)
• Somon
• Kali biphosphat (KH₂PO₄)
• Natri phosphat (Na₃PO₄)
• VX (C₁₁H₂₆NO₂PS)

Tham khảo[sửa | sửa mã nguồn]

• Phòng thực nghiệm vương quốc Los Alamos National, Hoa Kỳ – Phosphor Lưu trữ 2004-06-11 bên trên Wayback Machine

Liên kết ngoài[sửa | sửa mã nguồn]

Wikimedia Commons được thêm hình hình họa và phương tiện đi lại truyền đạt về Phosphor.

• WebElements.com – Phosphor
• Entrez PubMed - Ngộ độc cấp cho tính phosphor vàng